Әлеуметтік рейтингтер: жалған сыпайылық па, әлде жағымды қоғам ба?

«Қара айна» сериалының бір эпизодында барлық адамдардың бір-біріне баға бере алатын гаджеттері бар әлем көрсетіледі, бірақ бұл әлеуметтік желілерде емес, нағыз өмірде болады. Жолаушыға жымидыңыз, жол бердіңіз, көршіңізге көмектестіңіз – олар сізге 5 жұлдыз қояды. Дөрекілік жасадыңыз, балағаттадыңыз, алдадыңыз – олар сізге бір ұпай береді. Кез келген әрекет лайкпен немесе дизлайкпен аяқталады.

Көпшілікке бұл идея қорқынышты болып көрінуі мүмкін. Мүмкін, …

Read more
Comments: 0

Жасанды интеллект және жұмыссыздық

Қазіргі таңда жасанды интеллект тақырыбында көптеген пікірталастар жүргізілуде. Олардың ешқайсысы жұмыссыздықтың артуы жөніндегі алаңдаушылықтарсыз өтпейді. Ең жиі қойылатын сұрақтар – жақын болашақта жасанды интеллекттің әсерінен қандай мамандықтар «жойылады», қандай салада оқудың мәні жоқ деген сияқты.

Көп жағдайда бұл сұрақтар теріс көзқараспен айтылады. Көптеген адамдар жасанды интеллект миллиондаған адамды жұмыссыз қалдырып, оларды көшеге тастайды деген ойдан шын мәнінде қорқады.

Мен үшін …

Read more
Comments: 0

Саналы сүндет

Қазақстанда, басқа да мұсылман елдері сияқты, діни себептермен ұл балаларға жас кезінен сүндет жасату дәстүрі қалыптасқан.

Менің ойымша, бұл дұрыс емес, себебі бұл – балаларға жасалатын зорлықтың бір түрі. 3-5 жастағы бала өзінің діни ұстанымын әлі толық түсінбейді және саналы таңдау жасай алмайды. Ал ата-анасы оның орнына шешім қабылдап, оны мұсылман не яһуди ретінде тәрбиелеуді ұйғарса, бала бұл жағдайда дәрменсіз.…

Read more
Comments: 0

Қазақ қонақжайлылығы

Біздің қонақжайлылығымыз еліміздің шекарасынан тыс жерлерге дейін кеңінен танымал. Бұл дәстүр ежелгі көшпелі заманнан бастау алады. Қазақтар ұзақ уақыт бойы жеке-жеке өмір сүріп, басқа отбасылардан алшақта жүретін. Мұндай жағдайда кез келген жолаушының келуі – нағыз кереметке тең болатын. Ол өзімен бірге жақын маңнан не алыстан келген жаңалықтарды жеткізіп, қарапайым малшы біле бермейтін оқиғалар мен құбылыстар туралы айтып беретін. Қонаққа деген …

Read more
Comments: 0

«Келін шай»

Қазақтарда бір көне дәстүр бар: үйлену тойынан кейінгі күні күйеу жігіттің отбасы жақын туыстарын шақырып, жаңа түскен келінді табалдырық жақтағы дастарханға отырғызып, қонақтарға шай құйғызады.

Бұл дәстүрдің пайда болуының басты себебі түсінікті: біріншіден, келінді отбасының жақындарымен таныстыру, екіншіден, оның үй шаруасындағы икемділігін көрсету – ас әзірлей ала ма, дастархан жая ала ма, шайды қалай құяды – соны бағалау.

Көпшілік бұл …

Read more
Comments: 0

Біреудің есебінен берілген ауызашар

Ораза ұстайтын, дінге берік туысым Қазақстанның бір облыс орталығында тұрады. Ол маған жыл сайын қасиетті Рамазан айы басталғанда олардың өңірінде бір дәстүр қалыптасқанын айтып берді.

Оразаның бірінші күні облыстық әкімдік орталық мешітте ауызашар ұйымдастырып, ең сыйлы, беделді мұсылмандарды шақырады. Келесі күні эстафетаны облыстық полиция департаменті (ІІД) жалғастырады, содан кейін прокуратура — осылайша өңірдегі барлық дерлік мемлекеттік органдар кезекпен ауызашар өткізеді. …

Read more
Comments: 0

Той – маркетингтің бір түрі.

Қазақтар үшін той – ұлттық мәдениеттің ажырамас бөлігі екені баршаға мәлім. Бұл дәстүр сонау көне заманнан келе жатыр: ол кезде көшпенділер үйлену, бала сүю сынды маңызды оқиғаларды жақындарымен қауышу, араласу, танысу үшін себеп ретінде пайдаланған.

Алайда уақыт өте келе тойдың мәні өзгеріп кетті. Қазіргі таңда көпшілік үшін үлкен той жасау – өзін көрсету мен әлеуметтік статусын дәлелдеудің бір жолына айналды. …

Read more
Comments: 0

Неліктен еуропалық ерлер «әлсіз» болып көрінеді?

Көптеген біздің ер азаматтардың көзқарасы бойынша, еуропалықтар – өздерін қорғай алмайтын әлжуаздар. Қақтығыс туындаған жағдайда олар «нағыз еркекше» шешпейді, төбелеспейді, бірден полицияға жүгінеді. Біздің қоғамда мұндай мінез-құлық әлсіздік белгісі ретінде қабылданады.

Алайда шын мәнінде, бұл — өркениеттіліктің екінші жағы. Қоғам неғұрлым дамыған сайын, онда күшке табыну азайып, өзара сыйластық, төзімділік пен дауларды бейбіт жолмен шешу мәдениеті арта түседі.

Мұндай қоғамда …

Read more
Comments: 0

Өмір ме, әлде абырой ма?

Жуырда екі досымның қызу пікірталасына куә болдым.

Бірі Зеленскийді «өз дегенінен қайтпайтын қырсықтығы» мен ымырасыздығы үшін сынайды. Ол әлемдік саясаттың шындығы – мықты мемлекеттер өз талаптарын қояды, ал әлсіздер бұған көнуге мәжбүр, алып державалар арасында амалдап, жағымпазданып, айласын асыруға тырысады деп есептейді.

Оның ойынша, Украина Ресейден әлсіз болғандықтан, соғыспай, Путиннің талаптарына бағынуы керек еді: Еуропамен интеграциядан, НАТО-ға кіруден, украин тілін …

Read more
Comments: 0